Przeglądasz uproszczoną wersję słownika pojęć prawnych z najpopularniejszymi definicjami. Po wersję rozbudowaną z ponad 400 definicjami kliknij TUTAJ.
A
Adwokat – prawnik świadczący pomoc prawną, w szczególności polegającą na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami.
Apelacja – środek odwoławczy od wyroku sądu pierwszej instancji, wnoszony do sądu drugiej instancji.
Akt notarialny – dokument sporządzony przez notariusza, zawierający oświadczenia woli stron, wymagany przy niektórych czynnościach prawnych (np. sprzedaż nieruchomości).
B
Biegły sądowy – osoba posiadająca wiadomości specjalne, powołana przez sąd w celu wydania opinii w określonej sprawie.
Bezprawie – działanie sprzeczne z prawem, naruszające porządek prawny.
Błąd co do prawa – nieświadomość bezprawności czynu.
C
Czynność prawna – działanie zmierzające do wywołania skutków prawnych, np. zawarcie umowy, sporządzenie testamentu.
Cywilistyka – dziedzina prawa zajmująca się stosunkami cywilnoprawnymi.
Cesja – przeniesienie praw (np. wierzytelności) z jednego podmiotu na drugi.
D
Dopuszczalność skargi – spełnienie wymogów formalnych, których brak skutkuje odrzuceniem skargi.
Doktryna prawna – poglądy i koncepcje teoretyczne przedstawiane przez autorytety w dziedzinie prawa.
Domniemanie prawne – uznanie faktu za udowodniony bez konieczności jego dowodzenia.
E
Egzekucja – przymusowe wykonanie orzeczenia sądowego lub administracyjnego.
Ekspektatywa – prawnie chronione oczekiwanie nabycia prawa.
Ekstradycja – wydanie przez jedno państwo drugiemu osoby ściganej lub skazanej, w celu przeprowadzenia przeciwko niej postępowania karnego lub wykonania orzeczonej kary.
F
Firma – oznaczenie przedsiębiorcy, pod którym prowadzi działalność gospodarczą.
Fałsz dokumentu – przestępstwo polegające na podrobieniu lub przerobieniu dokumentu lub używaniu takiego dokumentu jako autentycznego.
Fiducja – stosunek prawny oparty na szczególnym zaufaniu.
G
Grzywna – kara pieniężna nakładana za wykroczenie lub przestępstwo.
Gwałt – przestępstwo polegające na doprowadzeniu innej osoby do obcowania płciowego przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem.
Gwarancja – zobowiązanie do naprawy lub wymiany rzeczy wadliwej.
H
Hipoteka – ograniczone prawo rzeczowe na nieruchomości, służące zabezpieczeniu wierzytelności.
Homologacja – urzędowe zatwierdzenie.
Habeas corpus – zasada, według której każdy zatrzymany ma prawo do niezwłocznego doprowadzenia przed sąd, aby ten zbadał legalność zatrzymania.
I
Immunitet – przywilej zwalniający od odpowiedzialności lub ograniczający tę odpowiedzialność.
Inwestytura – formalne nadanie urzędu lub godności.
Interpolacja – wstawienie do tekstu prawnego fragmentu, który nie znajdował się w nim pierwotnie.
J
Jurysdykcja – zakres uprawnień sądu do rozpoznawania i rozstrzygania określonego rodzaju spraw.
Judykatura – orzecznictwo sądowe.
Jednostka organizacyjna – podmiot prawa niebędący osobą fizyczną.
K
Kasacja – nadzwyczajny środek zaskarżenia od prawomocnego wyroku sądu.
Kodeks – usystematyzowany zbiór przepisów z określonej dziedziny prawa.
Kurator – osoba ustanowiona przez sąd w celu reprezentowania interesów osoby, która tego potrzebuje.
L
Legalizacja – czynność nadająca dokumentowi moc prawną.
Licytacja – sprzedaż rzeczy lub praw, w której cena jest publicznie ogłaszana, a rzecz nabywa ten, kto zaoferuje najwyższą cenę.
Leasing – umowa, na podstawie której jedna strona (finansujący) oddaje drugiej stronie (korzystającemu) rzecz do używania albo używania i pobierania pożytków na czas oznaczony.
Ł
Łaska – akt głowy państwa umarzający lub łagodzący karę prawomocnie orzeczoną.
Ławnik – osoba niebędąca sędzią, wchodząca w skład sądu orzekającego.
M
Mediacja – polubowne rozwiązywanie sporów przy udziale bezstronnej osoby trzeciej.
Mienie – własność i inne prawa majątkowe.
Małżeństwo – trwały związek kobiety i mężczyzny zawarty zgodnie z prawem.
N
Nakaz zapłaty – orzeczenie sądu nakazujące pozwanemu zapłatę określonej kwoty na rzecz powoda.
Notariusz – osoba zaufania publicznego, powołana do dokonywania czynności notarialnych.
Nieważność czynności prawnej – stan, w którym czynność prawna nie wywołuje zamierzonych skutków prawnych z powodu wad.
O
Odszkodowanie – świadczenie mające na celu naprawienie szkody.
Opinia biegłego – dokument sporządzony przez biegłego, zawierający odpowiedzi na pytania sądu.
Oskarżony – osoba, przeciwko której wniesiono akt oskarżenia do sądu.
P
Pełnomocnictwo – upoważnienie do działania w cudzym imieniu.
Postanowienie – orzeczenie sądu rozstrzygające kwestie incydentalne.
Przedawnienie – utrata możliwości dochodzenia roszczeń wskutek upływu czasu.
R
Radca prawny – prawnik świadczący pomoc prawną na zasadach zbliżonych do adwokata.
Rozporządzenie – akt prawny wydawany na podstawie ustawy i w celu jej wykonania.
Reklamacja – zgłoszenie przez kupującego niezgodności towaru z umową.
S
Sąd – organ państwowy sprawujący wymiar sprawiedliwości.
Spadek – ogół praw i obowiązków majątkowych zmarłego.
Służebność – ograniczone prawo rzeczowe obciążające nieruchomość na rzecz innej nieruchomości (służebność gruntowa) lub osoby (służebność osobista).
T
Testament – jednostronna czynność prawna, zawierająca rozrządzenie majątkiem na wypadek śmierci.
Termin zawity – termin, po upływie którego wygasa uprawnienie.
Tytuł egzekucyjny – dokument urzędowy stwierdzający istnienie i zakres nadającego się do egzekucji roszczenia wierzyciela.
U
Umowa – zgodne oświadczenie woli dwóch lub więcej stron, zmierzające do ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku prawnego.
Ustawa – akt prawny uchwalany przez parlament, zajmujący wysokie miejsce w hierarchii źródeł prawa.
Użytkowanie wieczyste – prawo do korzystania z gruntu stanowiącego własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.
W
Wierzytelność – uprawnienie do żądania od dłużnika określonego świadczenia.
Wyrok – orzeczenie sądu rozstrzygające o istocie sprawy.
Własność – najszersze prawo do rzeczy, obejmujące uprawnienie do posiadania rzeczy, korzystania z niej i rozporządzania nią.
Z
Zadatek – suma pieniężna dana przy zawarciu umowy, na poczet należnego świadczenia.
Zastaw – ograniczone prawo rzeczowe na rzeczy ruchomej, służące zabezpieczeniu wierzytelności.
Zeznanie – ustne oświadczenie świadka złożone przed sądem, dotyczące okoliczności sprawy.
Ż
Żądanie pozwu – skonkretyzowane roszczenie powoda wobec pozwanego.
